Gertrude en Jan
Jan van Delden (27 maart 1951 – 14 november 2024) was een geliefd spiritueel leraar; hij zag zichzelf echter niet zozeer als leraar, veeleer als een onvoorwaardelijke vriend. Begin dit jaar kwam er email contact tot stand tussen Jan en mij. Ik liet hem het adres van één van mijn weblogberichten toekomen, welke hij las. Hij schreef terug dat ik zaken goed onder woorden kan brengen en vroeg of ik belangstelling had onbewerkte transcripties uit zijn archief te redigeren, dan zou hij me af en toe wat sturen, want er was heel veel. Ik heb hierin toegestemd en kreeg vooral teksten van zijn leraar Wolter Keers toegestuurd, tweemaal iets van Jan zelf. Gisteren heb ik hier het interview dat Lucy Auch van hem afnam reeds voor download geplaatst, met dit bericht is de tweede tekst, getiteld ´Jantjes Index´, in pdf-formaat voor download beschikbaar geworden.
Jan sprak veelvuldig over ´de jantjes´. De jantjes staan voor alle stemmen in het hoofd die om aandacht vragen, alle neigingen die betrekking hebben op het verhaal van de tijd en haar beperkingen. Jan wees er steeds weer op dat het tijdloos gewaarzijn in een ieder er garant voor staat dat iedereen altijd al Thuis is. De jantjes suggereren echter allen dat er nog vele wegen te gaan zijn, hoe illusoir die notie ook is.
De jantjes dus maar beter negeren? Nee, dat was zeker niet wat Jan zei. Hij zei: gun die jantjes hun plaats, want als je ze bestrijdt maak je ze als het ware echter, versterk je ze juist. Daarom zei Jezus: "Weersta het kwade niet", want zo maak je het kwade juist prominenter in je leven. Als je dat niet wilt dan gun je de jantjes eenvoudig hun verschijningen, onderwijl verblijf je moeiteloos in tijdloos bewustzijn. En o ja, dan komen de jantjes extra drammen, maar dat geeft niks, ze putten zichzelf alleen maar uit tot ze tot overgave bereid zijn geworden. ´Jantjes Index´ zal een en ander gaandeweg verduidelijken.
Er zit een zekere genade in het concept van de jantjes. Binnen veel spirituele scholen wordt verlichting, zelfrealisatie of bevrijding pas mogelijk geacht als je in staat bent je geest te stillen. Er wordt zelfs vaker gesteld dat er ´egodood´ voor nodig is. In de benadering van Jan, volgens welke een ieder reeds Thuis is, hoef je alleen maar de jantjes te onderkennen. Ze hoeven niet bestreden of gedood te worden. Deze benadering voedt geen frustratie. Ik vind dit een lieve, wijze en compassie volle benadering welke de wereld volgens mijn stellige overtuiging alleen maar heel veel goed kan doen.
In de tekst leest men steeds ´Jantjes´, met een hoofdletter; omdat ik het aldus aangeleverd kreeg heb ik dit zo gelaten.
Jan was ernstig ziek en behandeling voor beterschap leek niet meer mogelijk. Op 9 oktober jongstleden zijn Jan en Gertrude getrouwd in het ziekenhuis met ondersteuning van vele vrienden. Op 14 november ging Jan hemelen. Wie naar janvandelden.org gaat krijgt eerst het ´In Memorium´ te zien, daaronder kunnen de ´Annonce´ en het ´Dankregister´ worden geopend. Tenslotte is er de knop om naar de website te gaan.
Gertrude had ´Jantjes Index´, nadat ik het bewerkt had, niet geschikt gevonden. Dat is alweer heel wat maanden terug en ik vond dat toen jammer, maar na herlezing onlangs volstrekt terecht. Ik weet niet of de tekst door Jan geschreven is, of dat het middels transcripties van zijn gesproken woorden is ontstaan, maar goed leesbaar was het inderdaad nog altijd niet. Jan met beeld en geluid, of louter op audio opnamen, was ondanks zijn relatieve woordblindheid goed te volgen, geholpen door zijn lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en flamboyante stijl van voordracht. Kort overwoog ik de tekst dan maar links te laten liggen, maar dan vond ik weer prachtige pareltjes ertussen die het me verboden het voorgoed weg te leggen. Ik heb nogal fors ingegrepen in de tekst om de ruis rond die parels te verwijderen en het geheel soepeler te laten verlopen. Meen dat ook Gertrude met de huidige versie wel zal kunnen instemmen.
Jan´s wens was dat Gertrude zijn werk voort zal zetten. Dat wens ik ook. Ik genoot van Jan, en ook steeds weer als Gertrude in beeld kwam en haar zegje deed. Wat me laat zeggen: Getrude zal het werk op geheel authentieke wijze vormgeven met, vanzelfsprekend, Jan in haar Hart en herinnering. En Gertrude, als het je belieft blijf ik beschikbaar om teksten uit het grote archief te redigeren. Maar dat is voor later. Het is na middernacht, deze dag zal Jan´s stoffelijk overschot worden begraven.
***
“De doodsklap voor de illusie is enerzijds het inzicht, het doorzicht, het ontmaskeren en anderzijds de bereidheid tot loslaten. Levenskunst is de kunst van het loslaten, het is een soort sterven terwijl het lichaam nog leeft. De kunst van het doodgaan is om, voordat dit lichaam doodgaat, te proberen het te vlug af te zijn. Wat gaat er uiteindelijk dood? Alleen maar een illusie, iets dat eigenlijk nooit bestaan heeft, een manier van denken.” Dit stond in 1985 in het overlijdensbericht van Wolter. En nu de dood van Jan die de man in Frankrijk weg nam en denken aan hem verruimde tot voorbij het hemelruim. Suizen leek eens moeilijk vol te houden, en toen ik het droeve bericht hoorde suisde stilte welluidend in deze oren. Ik zie je sindsdien in de sterren, in de oceaan vol golven, bevrijd van verleden en van de wil te bevatten nu niet-weten als liefde is herkend. ***
Over samen en al-een zijn ─ Jan en Getrude geinterviewd door Patrick Kicken
https://joostlips.substack.com/p/wolter-keers-drie-teksten-uit-t-archief
https://joostlips.substack.com/p/primeur-teksten-over-yoga-and-vedanta